Mantelzorgstress

Mantelzorgstress, het is een mooi woord voor galgje. Maar als je er middenin zit, voelt het meer als een strop om je nek...

Mantelzorg is een breed begrip. Misschien zorg jij voor een kind met een beperking. Of heb je een zieke broer of zus die je ondersteuning biedt. Naarmate je zelf ouder wordt, is de kans groot dat jij (ook) mantelzorgtaken verricht voor (een van) je ouders of verzorgers.

In het dorp waar ik woon, is er een mooi gezegde: "Ze worden wel ouder, maar niet gouder."

Natuurlijk ben je dankbaar dat degenen voor wie je zorgt nog in leven zijn. Het voelt fijn om van betekenis te zijn. Je zorgt vol liefde en met respect.

Als mantelzorg een stressfactor wordt

Maar als de mantelzorg toeneemt, kan dat behoorlijk gaan wringen met je werk en je leven. Niet alleen voel je mogelijk extra tijdsdruk doordat je mantelzorgtaken groter worden, ook ervaar je emotionele stress. Het is aangrijpend om te zien hoe kwetsbaar je ouders of andere dierbaren worden, bijvoorbeeld door alzheimer of ziekte. Je komt in een rouwproces terwijl ze nog in leven zijn, want ze zijn niet meer de ouders van vroeger.

Mantelzorg is een proces waarin je jezelf gemakkelijk kunt verliezen. Zeker in een maatschappij waarin het nodige wordt verwacht van de familie van degene die verzorgd moet worden. Als je je snel verantwoordelijk en/of schuldig voelt, kan de mantelzorgstress toeslaan.

Voor je het weet, lig je 's nachts te piekeren over hoe het nu verder moet, ben je overdag veel tijd kwijt aan het regelen van allerlei zaken voor je ouders/dierbaren, kom je te weinig toe aan je eigen werk of plannen, merk je dat je sneller geëmotioneerd of geprikkeld bent en schiet de zelfzorg erbij in.

Van mantelzorgstress naar een burn-out

Vier jaar lang zorgde ik voor mijn ongeneeslijk zieke vader. Ik had een heel goede band met hem en maakte me erg druk toen hij uitgezaaide prostaatkanker bleek te hebben. Ik was zo met hem begaan, dat ik een jaar na zijn diagnose zelf in het ziekenhuis belandde met een fysieke burn-out. Ik had mezelf in de zorg voor hem letterlijk en figuurlijk uitgehold.
Dat was een harde leerschool.

De lessen die ik leerde, geef ik graag door.

Want ook al denk je misschien dat je weinig keus hebt als de mantelzorg je overvalt, je hebt altijd eerst te kiezen voor jezelf.

Het is een inkoppertje, maar wie zorgt er voor jouw dierbare als jij er zelf bij neervalt?

Wat kun jij doen?

1. Verdiep je in de wereld van de mantelzorg. In een samenleving die vergrijst, zijn er tegenwoordig vele mogelijkheden om jou als mantelzorger te ondersteunen. Denk aan: mantelzorgmakelaars (ja, ze bestaan!), casemanagers voor mensen met dementie, Respijtzorg, het Mantelzorgcentrum, vrijwilligers voor ouderen. Het kost even tijd, maar als je hulp krijgt van instanties, verdien je dat snel terug.

2. Stop met het redden van degene voor wie jij mantelzorgt. Vaak is de liefde zo groot en spelen schuldgevoelens een rol. Dan wil je je ouder of dierbare koste wat kost bij je houden. Maar liefde is ook loslaten, en de ander zijn of haar proces laten. Je wilt zo graag de ander pijn besparen, maar de realiteit is niet altijd pijnloos ... niet voor de ander en niet voor jou.

3. Houd jezelf goed in de gaten. Monitor jezelf. Wat heb jij nodig in dit proces? Misschien een luisterend oor van je partner of goede vriendin, mogelijk een lange knuffel waarin jij kunt toegeven aan je verdriet, of iemand die een warme maaltijd voor je kookt als je daar zelf niet aan toekomt, of een avondje naar de film om even te ontspannen. Vraag wat jij nodig hebt! Anderen helpen graag, als jij erom vraagt.

4. Leg de lat een stukje lager als er een fase is van acute of intense mantelzorg. Misschien is er sprake van een ziekenhuisopname, of moet er gezocht worden naar dagbesteding. Op het moment dat je meer mantelzorguren maakt dan gebruikelijk, is het belangrijk dat je accepteert dat je minder uren aan je werk en/of gezin toekomt. Doorgaan op de oude manier, geeft je nog meer stress.

5. Verlies je focus niet. Neem regelmatig de helikopter view om te kijken of je jezelf niet verliest in het mantelzorgen. Als dat laatste het geval is, doe dan een stapje terug en zet jezelf opnieuw op de eerste plaats. Houd contact met jouw plannen, en degenen die je dierbaar zijn en naast je staan. Maak er bewust tijd voor. Hoe beter jij jezelf voedt, hoe sterker je staat in de mantelzorg.

Tijd om je hart te luchten!

Zit jij in een mantelzorg situatie? Grijpt de zorg en de stress je (in momenten) naar de keel? Lijkt het je fijn om je verhaal te delen met een professionele coach die jouw situatie (h)erkent?

Vraag hier jouw gratis coaching gesprek aan.Onderaan de pagina vind je een kalender. Kies zelf je geschikte moment.
Ik luister graag naar jou!

Liever meer adviezen om jezelf op de eerste plaats te zetten?

Download hier mijn e-book: "Kies voor jezelf! Zorgeloosheid in 8 stappen".